Damrong Rajanubhab Room

ทรงเป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ ประสูติเมื่อวันที่ ๒๑ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๐๕  ทรงพระนามว่า 

ดิศวรกุมาร ทรงเป็นนักเรียนนายร้อยทหารบกราชวัลลภ ออกรับราชการเป็น ร้อยตรีทหารราบ ทรงเป็นผู้บังคับทหารม้า ราชองครักษ์ประจำพระองค์ ผู้บังคับการกองทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ และยังทรงเป็นผู้บัญชาการทหารบกพระองค์แรกด้วยพระยศพลตรี ต่อจากนั้นทรงรับภาระจัดราชการฝ่ายศึกษาธิการและธรรมการอยู่ประมาณ ๓ ปี พอถึง พ.ศ. ๒๔๓๕ ทรงเป็นองค์ปฐมเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย ได้ทรงเลือกใช้รูปแบบการปกครองแบบเทศาภิบาลและสุขาภิบาลอันเป็นต้นของระบอบประชาธิปไตยในปัจจุบัน ทั้งยังได้ทรงตราพระราชบัญญัติลักษณะการปกครองท้องที่ขึ้น เพื่อกำหนดหน้าที่ปกครองแบ่งเขตมณฑล จังหวัด อำเภอ ตำบล และหมู่บ้าน ในขณะเดียวกันก็เริ่มจัดระบบงานสุขาภิบาลสาธารณสุข และอนามัย ตลอดจนจัดวางระบบของหน่วยงานต่าง ๆ เช่น กรมราชโลหกิจและภูมิวิทยา กรมป่าไม้ กรมสรรพากร เป็นอาทิ ซึ่งล้วนมีผลยืนยงเป็นแบบอย่างสืบมาจนปัจจุบันนี้

 

นอกจากนี้ ยังทรงใฝ่พระทัยในวิชาประวัติศาสตร์ โบราณคดี และศิลปวัฒนธรรม ทรงรวบรวมสรรพตำราและสรรพวัตถุ ประดิษฐานขึ้นเป็นหอสมุด พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ และหอจดหมายเหตุแห่งชาติ ทรงนิพนธ์หนังสือตำราต่าง ๆ ด้านประวัติศาสตร์และโบราณคดีอันเป็นมรดกทางปัญญาของชาวโลก จนได้รับพระสมัญญาเป็น “พระบิดาแห่งประวัติศาสตร์ไทย” และทรงได้รับการประกาศยกย่องจากองค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติหรือ UNESCO ให้สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ เป็นบุคคลสำคัญของโลก คนแรกของประเทศไทย ในปีพุทธศักราช ๒๕๐๕  

 

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ สิ้นพระชนม์ ณ วังวรดิศ เมื่อวันที่ ๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๘๖ รวมพระชนมายุได้ 

๘๑ พรรษา